ROM là gì? Các loại ROM phổ biến hiện nay? Cách phân biệt ROM và RAM như thế nào? Tất cả sẽ được literaryzone.com giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.
I. ROM là gì?

- ROM là gì? ROM là cụm từ viết tắt của Read Only Memory được hiểu là bộ nhớ chỉ đọc. Tức là bộ nhớ này đã chứa các chương trình đã có từ trước. Điều này đã được thiết lập trong bộ nhớ ROM để làm cho máy tính trở thành một chương trình có thể khởi động được. Với bộ nhớ ROM, dữ liệu vẫn được bảo toàn ngay cả khi thiết bị mất nguồn. Như vậy sau khi đóng bộ nhớ này đã lưu lại chương trình để có thể khởi động vào lần khởi động máy tính tiếp theo.
- Nói một cách dễ hiểu, bạn có thể hiểu ROM là một bộ nhớ đã thiết lập dữ liệu và chứa các chương trình giúp máy tính khởi động. Nếu không có ROM, máy tính của bạn không khác gì một đống sắt vụn.
II. ROM điện thoại là gì?
- Theo định nghĩa về ROM là gì ở trên thì chắc rằng mọi người đã suy ra được định nghĩa về ROM điện thoại rồi phải không? ROM điện thoại là một cách khác để kích hoạt bộ nhớ trong của điện thoại.
- Tuy nhiên, kể từ khi điện thoại thông minh – smartphone ra đời, khái niệm ROM đã được hiểu theo một cách khác. Nó là phân vùng bí mật lưu trữ hệ điều hành. Người dùng không thể ghi đè nó, nhưng hệ thống có thể và điều này xảy ra mỗi khi hệ thống được cập nhật.
- Một số điện thoại chúng tôi sử dụng sẽ có ROM riêng, nhưng một số điện thoại sẽ cắt bớt một số RAM và biến chúng thành ROM. Ví dụ, một chiếc điện thoại ghi 2 GB RAM nhưng thực tế chỉ có 1,7 GB RAM, phần còn lại sẽ được sử dụng cho ROM.
Tầm quan trọng của ROM đối với điện thoại:
- ROM là bộ nhớ dùng để lưu trữ lâu dài của điện thoại di động nên dung lượng lưu trữ của ROM phải phù hợp. Nếu điện thoại của bạn có quá ít ROM, nó có thể khiến điện thoại của bạn hết bộ nhớ rất nhanh.
- Vì vậy, bạn nên hạn chế cài đặt quá nhiều ứng dụng, gỡ bỏ những ứng dụng không cần thiết và xóa dữ liệu cũ để giảm tình trạng không chụp được ảnh hoặc bộ nhớ bị đầy.
III. Cấu tạo và nhiệm vụ của ROM là gì?

1. Cấu tạo của ROM
Cấu trúc của ROM khá phức tạp. Nó gồm 4 phần căn bản đó là: Mảng thanh ghi, Bộ giải mã, Bộ giải mã cốt và Bộ đệm đầu ra.
- Mảng thanh ghi: Register Array, là nơi lưu trữ các dữ liệu đã được lập trình sẵn trong ROM. Chúng được xếp theo ma trận vuông và được ghi chết do đó không thể ghi được thêm gì nữa.
- Bộ giải mã hàng và cột: Quyết định con đường và cách thức lấy dữ liệu mỗi khi được kích hoạt
- Bộ đệm đầu ra: Quyết định mức độ của dữ liệu cao hay thấp và đưa những dữ liệu này vào đường truyền.
2. Nhiệm vụ của ROM
- ROM được lưu trữ tại nơi sản xuất phần mềm hoặc chương trình tích hợp trong bảng mạch máy tính, gây khó khăn cho việc thay đổi và can thiệp vào việc lập trình lại từ đầu.
- Thường được lập trình sẵn để phù hợp với phần cứng hoặc chức năng đi kèm, ROM có nhiệm vụ kiểm soát chức năng của các tiện ích tích hợp ngay từ đầu, chẳng hạn như máy khởi động hoặc các tệp hệ thống lưu trữ.
- Một ví dụ đơn giản về ROM là bios. Nó là một phần mềm hệ thống kiểm soát các thiết bị phản hồi với người dùng, từ mức thấp nhất (chẳng hạn như khởi động) đến mức phức tạp hơn (chẳng hạn như ép xung CPU…).
IV. Cách phân biệt ROM và RAM
1. RAM là gì?
RAM là cụm từ viết tắt của Random Access Memory là một trong những thành phần của phần cứng máy tính. RAM được gọi là bộ nhớ truy xuất ngẫu nhiên và có thể xử lý thông tin, dữ liệu, chương trình, hệ điều hành… RAM là bộ phận quan trọng của máy tính, tùy theo dung lượng RAM mà việc truy xuất và khởi động máy nhanh hay chậm. Máy được cho là có bộ nhớ nhanh nhất nhưng chỉ có bộ nhớ dễ bay hơi. Tức là sau khi tắt máy hoặc mất điện đột ngột, bộ nhớ RAM sẽ không chứa được bất kỳ dữ liệu nào.
2. So sánh sự khác nhau giữa ROM và RAM

Tiêu chí | ROM | RAM |
Thiết kế | Thiết kế bộ nhớ đọc ROM nhỏ hơn RAM là một ổ đĩa quang bằng băng từ, có nhiều chân được chế tạo bằng các mối nối tiếp xúc với bảng mạch của máy tính. | Một thanh mỏng hình chữ nhật được lắp vào máy tính qua khe cắm trên máy. Thông thường thiết kế của RAM lớn hơn RAM |
Khả năng lưu trữ |
Là bộ nhớ bất biến (tĩnh)
Có thể lưu trữ thông tin dữ liệu ngay cả khi đã tắt máy |
Là bộ nhớ khả biến
Không có khả năng lưu trữ dữ liệu thông tin, khi mất điện, tắt máy thì dữ liệu sẽ bị mất. |
Hình thức hoạt động |
ROM hoạt động trong quá trình khởi động máy tính.
ROM có thể đọc và không thể chỉnh sửa điều gì trên nó. |
RAM hoạt động sau khi máy đã được khởi động và nạp hệ điều hành.
Có thể loại bỏ, khôi phục, thay đổi dữ liệu trong RAM |
Tốc độ |
Quá trình xử lý thông tin, dữ liệu chậm.
Tốc độ truy cập dữ liệu chậm |
Xử lý dữ liệu nhanh
Tốc độ truy cập dữ liệu nhanh |
Khả năng lưu trữ | Một chip ROM chỉ thể hiện được 4MB đến 8MB dữ liệu và lưu trữ được ít dữ liệu hơn RAM. |
Một bộ nhớ RAM có thể lưu trữ được nhiều dữ liệu.
Từ 1GB – 256Gb. Có thể nâng cấp khả năng lưu trữ của RAM. |
Khả năng ghi chép dữ liệu | Mọi thông tin lưu trữ trên ROM đã được lập trình sẵn, khó có thể thay đổi cũng như lập trình lại. | Ghi chép dữ liệu dễ dàng hơn bộ nhớ ROM đồng thời có thể dễ dàng truy cập hay lập trình lại thông tin lưu trữ trong RAM. |
V. Các loại ROM trên thị trường
- ROM: Đây là loại chip ROM cơ bản nhất, sử dụng dữ liệu được lập trình sẵn ngay từ đầu, chạy chương trình và lấy dữ liệu mỗi khi máy hoặc chương trình khởi động. Loại ROM này không thể xóa hoặc viết lại các chương trình bên trong nó. Đây cũng là một ROM có chi phí thấp vì luôn có một khuôn mẫu sẵn để làm theo mà không cần phải sản xuất chip ROM gốc.
- PROM: PROM hoặc ROM có thể lập trình là chip ROM có dữ liệu hoàn toàn trống mà người dùng hoặc nhà phát triển chỉ có thể mua và lập trình một lần, vì vậy nó cũng có giá rẻ nhất trong tất cả các ROM.
- EPROM: Viết tắt của Erasable Programmable ROM, là một loại ROM có thể xóa và lập trình nhiều lần mà không ảnh hưởng gì. Tôi chắc chắn rằng cuối cùng nó sẽ bị mòn, nhưng bạn có thể yên tâm rằng bạn sẽ có hơn 1000 cục tẩy để sử dụng.
- EEPROM: Tên gọi dùng để ám chỉ loại ROM có thể được xóa bằng điện hoặc ghi vào ROM bằng cách sử dụng dòng điện cục bộ. Loại ROM này có những tính năng vượt trội hơn so với các loại ROM được mô tả ở trên. Bạn không cần phải sử dụng thiết bị chuyên dụng hoặc gỡ bỏ nó khỏi phần cứng của mình. Cuối cùng, bạn có thể chỉnh sửa một phần nhỏ mà không cần xóa hoặc viết lại toàn bộ nội dung.
Với những chia sẻ trên đây chắc hẳn bạn đọc đã hiệu ROM là gì. Hy vọng bài viết đã mang đến những kiến thức có ích cho độc giả. Cảm ơn bạn đọc đã quan tâm và theo dõi bài viết.